Paul Motian Trio – Lost In a Dream (ECM)

Motianov projekat Monk in Motian (1988) sa saksofonistom Joejem Lovanom i gitaristom Billom Frisellom, potom album s početka devedesetih Bill Evans: Tribute to the Great Post-Bop Pianist, ali i pred kraj dekade (1999) objavljeni Play Monk and Powell njegovog Electric Bebop Banda (sa učešćem Chrisa Pottera), okosnica su i mogući siže stvalaraštva ovog muzičara: bubnjar Billa Evansa i poštovalac Theloniousa Monka. U pomenutom Motianovom trouglu pronalazi se njegova otvorenost i saradnja sa najvećim avangardnim stvaraocima poput Paula Bleya ili Charlieja Hadena.

Diskografija Motiana kao lidera nalikuje globusu koji zavrtite i zatvorenih očiju odaberete destinaciju na koju želite otputovati. Motianovi hoteli su svi odreda zaslužili broj zvezdica kojima ih je ukrasila kritika. Bubnjar koji se ne mora žestiti da bi iskazao svoju ideju (ili anti-bubnjar, kako sam negde pročitala), svojim najnovijim albumom Lost In a Dream pokazao je svu svoju raskošnost u svojstvu muzičara, kompozitora i lidera, čineći to na svojstven sofisticirani način, bez vike i galame.

Dobar lider ume odabrati i najbolji tim. Paul je, vođen sada već stalnom saradnjom sa Chrisom Potterom, napravio savršen odabir. Ovaj tenor saksofonista je karijeru započeo krajem osamdesetih, a već govorimo o muzičaru o kome je jednostavnije pričati ne iznoseći podatke s kim je sve svirao: dobijaju se tabaci i tabaci sa ispisanim imenima muzičara koji su obeležili džez scenu u protekle dve decenije. Projekat je zahtevao i dobrog pijanistu, a Motian ga je iznašao u Jasonu Moranu, koji je sa Donom Byronom snimio Ivey-Divey, najbolji omaž velikanu tenor saksofona Lesteru Youngu.

I kao da se njihovim ranijim pojedinačnim iskazima i sklonostima ka snimanjima u njujorškom klubu Village Vanguard (Moranov The Bandwagon; Poterova tri projekta Live At The Village Vanguard; istorijski iskoraci samog Motiana, počev od svog prvog nastupa pedesetih godina u ovom klubu, preko antologijskog albuma Sunday at the Village Vanguard iz 1961. godine sa Billom Evansom i Scottom LaFarom, pa sve do njegovog zadnjeg Village projekta sa Potterom) uspostavila ravnoteža u viđenju džeza, i toga kako on danas treba da zvuči.

Materijal koji je pred nama, snimljen u čuvenom klubu koji ove godine slavi i 75-tu godišnjicu postojanja, uspeva da stvori emotivnu atmosferu dostojnu Monkove Pannonice. Zahvaljujući kompleksnim kompozicijama koje su nepresušna inspiracija, Monk se može smatrati i najvećim džez kompozitorom, što je Motian uspeo da kroz muziku produži na svoj način. Lost In a Dream je Motianova elegija, ali i manifestacija njegove bogate liričnosti. Osamdesetogodišnji džezer nije nimalo umoran, ovo nije tek odrađivanje posla koga će etiketa ECM/Motian plasirati i učiniti vrednim, trio je svojski odradio svaki deo onog što čini dobar džez album.

Jason Moran se na albumu predstavlja kao romantičan pijanista. Potter je dostojan pratilac ove prefinjene muzike, a ako već treba praviti paralele sa kojim od starih majstora, moralo bi se pobrojati više imena, jer on je jedan od predstavnika saksofonista današnjice poput Jamesa Cartera ili Joshue Redmana (još jednog od Monkovih sledbenika) koji su iznašli sopstvenu džez struju.

Lost In a Dream je ukrašen sa deset numera koje je Motian odsanjao, ili sanja svirajući.  Abacus je pesma sa još jednog ECM albuma odsviranog u triju – Le Voyage s kraja sedamdesetih. Drum Music i Cathedral song su numere sa albuma Jack of Clubs (1984), snimljenog u kvintetu, i naravno sa Joeom Lovanom i Billom Frisellom na električnoj gitari. Treba pomenuti i Blue Midnight, koju je stvorio i snimio devedesetih na Trio I Sm… Naslovna Lost In a Dream je odraz sadašnjosti, ovo je njena premijera, ali i sva ranije stvorena muzika je ovim izvođenjem dobila drugačiji senzibilitet. Irving Berlinova Be careful, it’s my heart, smeštena u sredini poput tampon zone između dva Motiana, olako može i promaći u sveukupnom lirizmu koji bend odašilje.

Muzika trija je, najjednostavnije rečeno, omaž lepoti i prefinjenosti. Motian je još jednom iskazao prave stvari na najbolji mogući način. Lost in a Dream je najdivnija muzička razglednica kojom nas je mogao obradovati, spojivši sva svoja umeća i nebrojene plave ponoći. I doprinos Pottera i Morana kroz sjajne improvizacije je nemerljiv. Koliko je Motian veliki muzičar, govori i činjenica da kao lider svojim bubnjanjem ne guši improvizaciju, niti se stavlja ispred onog što je suština stvaranja u triju. Drum music i Abacus su njegova oda instrumentu ritma, ali opet sa sebi svojstvenim doziranjem, koje ga je i načinilo velikim muzičarem. Ovo je avangardni džez koji će nas ostaviti bez daha, poslušajmo ga pažljivo.

Paul Motian – bubnjevi

Chris Potter – tenor saksofon

Jason Moran – klavir